O Capitán Aspanitas e o misterio das Burgas
Ramón Caride
Ilustracións de Jaime Asensi
Edicións Xerais, Vigo, 2013, 93 páxinas.
A historia da literatura infantil e xuvenil galega é, como escribiu un indiscutible mestre do xénero, a crónica dun agromar difícil (A. Fernández Paz, A literatura infantil e xuvenil en galego, páxina 9). A súa invisibilidade, sobre todo para a crítica, foi manifesta durante moito tempo e o seu recoñecemento social, pouco menos que nulo. Mais, afortunadamente o panorama ten cambiado nos últimos anos. Nos poucos medios impresos dos que dispón a crítica galega – “Faro da Cultura” é un dos poucos que aínda resisten- a literatura infantil e xuvenil non está esquecida nin é marxinal a súa presenza, ao menos no medio citado. Ten así mesmo medrado o recoñecemento social dos autores e autoras que escriben libros que tamén poden ler os cativos. Nestas datas temos mostras evidentes de todo iso. Refírome ao ben merecido doutoramento honoris causa de Agustín Fernández Paz e á elección como membro numerario da RAG de Fina Casalderrey.
Un dos escritores que máis teñen contribuído a que ese difícil agromar sexa hoxe unha realidade, é Ramón Caride. Un poeta e narrador para adultos que escribe sabendo como se fan os relatos e as novelas e que non por iso crea subprodutos, contradicindo as recentes e moi polémicas opinións de Jaureguizar. A ampla e abondosa produción do escritor de Cea e Cambados -dezanove libros de literatura infanto-xuvenil- soe gustarlle os seus destinatarios naturais pero tamén aos adultos que os len, porque os seus libros non conteñen febles historias para nenos que semellan subnormais.
Unha mostra de canto estou a dicir é o desenvolvemento desta historia de O Capitán Aspanitas e o misterio das Burgas, un libro escrito, como todos os seus deste xénero, porque sinxelamente lle apeteceu. Un libro, con todo, especial dentro da súa traxectoria porque o escritor tivo que enfrontarse a un personaxe non inventado por el, senón polos membros da Asociación Aspanas, ambientado a través dun roteiro urbano da cidade de Ourense e chamando a atención sobre un recurso ambiental e de lecer como é o termalismo, cada vez máis explotado e co perigo de ser estragado.
Ambientada, como digo, na cidade de Ourense, a novela está protagonizada por catro cativos, sendo o Capitán Aspanitas unha extensión deles, unha sorte de “superheroe corporativo”. Narrada en primeira persoa por Sabela, a más espelida do equipo e tamén un chisco resabida, cóntanos, nun relato lineal, uns fenómenos raros que están a acontecer na fonte das Burgas e en todas as termase pozas de auga quente de Ourense que forman parte dun plan de sabotaxe de todas as termas ourensáns. Detrás deste plan está unha banda de malfeitores encarapuchados.
Ramón Caride
O roteiro pola cidade de Ourense, polas súas rúas e prazas máis emblemáticas é un valor engadido desta publicación á que a versatilidade e a experiencia como ilustrador gráfico de Jaime Asensi enriquecen cun estilo moi de seu, mais, sen dúbida, actual. Debuxos que corren parellos coa prosa sinxela e natural de Ramón Caride.